Lise 2 öğrencileri için Tarih dersi kitabının yanıtlarını aşağıya hazırladık. Bunları çalışmalarınızda kullanabilirsiniz. Hayatını Türk halkına, ilme medeniyete vakfeden Türk büyüklerini bilmez. Batı klasiklerini, yunan destanlarını okumuştur, fakat kendi milletinin kültür hazinelerinden, Dedekorkut, Kutadgu Biliğ’den habersizdir. Batı, Abdulhamid’e vatan haini, kızıl sultan” dedi diye 33 yıl Türk halkına canla başla hizmet eden Türk büyüğünün talihsizliklerinin nedenini bilmez. Soruları doğru okuyup doğru yere yanıtları yazabilirsiniz. Lütfen cevaplarınızı kitabınızdaki ile karşılaştırınız. Bir de doğrudan kopyala yapıştır yapmak yerine idrak ederek yazmanızı öneririz.
10. Sınıf Tarih Kitabı Cevapları Tuna Matbaacılık sayfa 18
Osmanlı devletinin balkanlarda izlediği iskan siyaseti hakkında neler söyleyeblirsiniz.
Osmanlı devleti balkanlarda iskan siyaseti uygulamıştır. İskan demek planlı yerleştirme yapmak demektir. Bu planlı yerleştirme de amaç balkanlardaki müslüman nüfusu artırmaktır.
İskan Siyasetinin Özellikleri
- * İskan için öncelikle konar-göçerler tercih edilir, yerleşik hayata geçmeleri sağlanırdı. Böylece göçebelerin yerleşik halka verdikleri zarar da engellenmiş olurdu.
- * İskan, fethedilen yerlere yakın yerlerden yapılırdı. Bununla, göçü kolaylaştırma ve göçenlerin göç edilen bölgeye uyumunu sağlamak amaçlanmıştır.
- * İskan yapılırken coğrafi benzerlik de göz önünde bulundurulurdu. Örneğin; iskana tabi olan aile Anadolu’da ne yetiştiriyorsa Balkanlarda da yine aynı ürünleri yetiştirebileceği bir bölgeye yerleştirilirdi.
- * Bir yerden göçmen alınırken, o yerin üretim ve düzeninin bozulmamasına dikkat edilirdi.
- * Fethedilen yerlerdeki yerli halktan ayaklanma çıkarma olasılığı olanlara iskan faaliyetlerinde öncelik verilirdi.
- * Yeni yerleşim yerinde herkese ihtiyacı olan malzemeler verilir, bir süre vergi alınmazdı.
- * Geçerli neden olmadan yeni yerleşim yerini terk etmek ve eski yerleşim yerine dönmek yasaklanmıştır.
- * İskana tabi tutulan aileler arasında anlaşmazlık olmamasına dikkat edilirdi.
- * Bir yere iskan bir seferde yapılmaz, gerektikçe yapılırdı.
- ***İskan Faaliyetlerinin Sonucu: 14. yüzyılın ortalarından başlayıp 16. yüzyılın sonlarına kadar yaklaşık 150 yıl süren iskanlar sonunda Balkanlar’ın önemli bir kısmı her yönüyle Anadolu kadar Türkleşmiştir.
İSKAN SİYASETİNİN AMAÇLARI
- Fethedilen yerlerin Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamak,*
- Fetihlerin kalıcı olmasını sağlamak,*
- Fethedilen yerlerin güvenliğini sağlamak, *
- Tımar sistemini uygulayarak tarımsal üretimi artırmak, *
- Göçebe Türkmenleri yerleşik hayata geçirerek, yerleşik halka zarar vermelerini önlemek,*
- * Fethedilen yerlerde sorun çıkarma olasılığı olan ailelerin, başka bölgelere göç ettirilmesini sağlayarak karışıklık çıkma ihtimalini azaltmak.
İskan Politikasının Yararları
- Osmanlı Devleti, Rumeli’ye geçtiği andan itibaren yerli halkla iyi geçinme politikası uygulamış, “istimalet” vererek yerli halkın Osmanlı’ya meyletmesini sağlamışlardır.
- Prof. Dr. Halil İnalcık’ın tespitine göre Osmanlı padişahları bürokraside de bu prensibi uygulamış “Reaya fukarası” nı “zi-kudret ekabire karşı” korumuşlardır.
- Özellikle Balkanların fethinde “Toprak ve reaya sultanındır” prensibini ilan ederek yerli feodallere karşı toprağı ve köylü emeğini; devlet veya tımar rejiminin garantisi altına sokmuşlar, yerel feodallerin yerine merkezi imparatorluk rejimini ihya etmişlerdir.
- Balkan tarihçilerinden N. İorga; anarşiden bıkmış olan köylülerin Osmanlının merkeziyetçi yapısını uygun bulduklarını ve benimsediklerini kaydetmiştir.
- Osmanlıların Balkanlarda görünmesi ile birlikte Ortodoks halk Papalıkla Macar Krallarının Katoliklik propagandasından ve mezhep değiştirmek için yaptıkları baskıdan kurtulmuştur.
- Devlet, halkın yanı sıra Ortodoks kilisesine karşı da koruyucu bir politika gütmüş, Ortodoks kilisesinin bütün ayrıcalıklarını ve hiyerarşisini aynen tanımıştır.
- Kilise gibi Manastırların ayrıcalıklarını, bağışıklıklarını Hıristiyan devletler döneminde nasılsa o biçimde bırakmış, Balkanlarda Hıristiyan dinini yok etmek isteyen tutucu bir davranış içine girmemiştir. Hatta Yıldırım Bayezid Balkan halklarından sağladığı askerlere Anadolu Beyliklerine, Ankara savaşında Timur’a karşı ordusu içinde yer vermiştir.