8. Sınıf Top İnkilap Tarihi Ders Kitabı Cevapları Sayfa 24

Ç- Aşağıdaki soruları yanıtlayınız, yanıtlarınızı öğrenci ürün dosyasına koyunuz.

Selanik’te Türklerden başka Rumlar, Bulgarlar, Sırplar, Yahudiler ve Ermeniler de yaşamlarını sürdürmekteydi. Selanik kentinde Türkler diğer uluslara göre büyük bir çoğunluğa sahipti. Selanik, Osmanlı sınırları içerisinde sosyal, ekonomik ve kültürel açıdan gelişmiş yerleşim merkezlerinin başında gelmekteydi. Bu yönüyle Osmanlı Devleti’nin Batı’ya açılan kapısı konumundaydı. Avrupa’da oluşan yeni fikirler ve düşünceler Osmanlı topraklarında önce Selanik’e ulaşırdı. Fransız İhtilali ile ortaya çıkan milliyetçilik akımı, Makedonya’nın sosyal yapısı gereği bu bölgede hızla yayılmaya başladı. Milliyetçilik fikrinin etkisiyle bağımsızlık yanlısı ayaklanmalar önce Makedonya’da meydana geldi. Bu durum; Osmanlı aydınları arasında tartışmaları da beraberinde getirdi. Bu ayaklanmalara son vermek ve Osmanlı Devleti’ni dağılmaktan kurtarmak için yeni fikir akımları (Osmanlıcılık, İslamcılık, Türkçülük ve Batıcılık) ortaya çıkmaya başladı.

Selanik’te sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik faaliyetler oldukça gelişmişti. Çok uluslu bir yapıya sahip olan Selanik’te zengin bir kültürel yaşam mevcuttu. Sosyal yapının çeşitliliği hoşgörü ortamını da beraberinde getirmişti. Bu yapılanma, Atatürk’ün demokrasiye inanan bir lider olmasına zemin hazırlamıştı. Selanik, Fransız İhtilali’nin gündeme getirdiği eşitlik, özgürlük, adalet ve insan hakları gibi kavram ve ilkelerle bunlara bağlı olarak Osmanlı Devleti’nde gerçekleşen demokratikleşme çabalarının yoğunlaştığı bir kent durumuna geldi. Osmanlı aydınları özellikle Selanik’te örgütlenerek meşrutiyet rejiminin ilan edilmesinde etkili oldular.

Atatürk’ün edebiyatla, hele onun en çekici türü şiirle ilk karşılaşması Manastır Askerî İdadisi (Askeri Lise) ne girdiği 1896 yılında olmuştu. O yıla kadar Mekteb-i İbtidaiye (İlkokul) de, daha sonra Askerî Rüşdiye (Askerî Ortaokul) de öğretmenlerin öğrencilere topluca söylettiği ilâhiler, marşlar veya okul kitaplarındaki methiyeler, mersiyeler gibi kalıplaşmış manzumelerden ayrı, pür şiiri tanımamıştı. O edebiyattan, şiirden daha çok matematikten, fen derslerinden hoşlanıyordu. Askerî İdadiye girdikten sonra, Ömer Naci adında zeki, güzel konuşan, şiire meraklı, hatta şiir yazan bir arkadaşı olmuş, onunla çok samimi dostluk kurmuştu. Ömer Naci’nin tavsiyesi ile ders kitapları dışında edebî eserleri okumuş, hoşlanmıştı. Ömer Naci, bir gün Namık Kemal’in okunması yasaklı şiirlerinden bir tomar vermiş, Askerî İdadi Öğrencisi Selanikli genç Mustafa Kemal bu şiirlerden pek etkilenmişti. İdadî’de Tevfik Fikret’in şiirlerini de okuyan Mustafa Kemal, Mekteb-i Harbiye (Harp Okulu) ye geçince orada artık şiire aşina edebî bir olgunluğa ulaşmıştı. Hatta Fransız şiirinden hoşlandıklarını Türkçeye çevirmeye başlamış, bunlardan birisi 28 Eylül 1899 tarihli “Malûmat” dergisinde yayınlanmıştı.’ Daha sonraları, 1905 yılında Sinop’ta yazılan ve 1908 yılında, Şanlı Ordu gazetesinde Mustafa Kemal imzası ile yayınlanmış iki hamasî şiirin Atatürk’e ait olup olmadığı uzun tartışma konusu olmuştur.