Liselerdeki en zevkli derslerden biri olan coğrafyanın çözümleri sayfamızda öğrencilerimiz için derledik. 10. sınıf öğrencileri okulda gördükleri ve ödev aldıkları konuların yanıtları buraya göz atabilirler. Bu yazıda okullarda yürüttüğümüz coğrafya öğretiminin; eski sorunların bilinen çözüm yollarını tanıtmaktan öteye, problemleri önceden görmeyi sağlayan coğrafyanın kendine özgü hedeflerinden uzaklaşmanın nasıl sonuçlanacağı sorgulanmaktadır. Unutmadan hatırlatmak isteriz, burayı birebir kopyalamak yerine fikir edinme amaçlı kullanırsanız sizin için daha faydalı olacaktır.
10.Sınıf Dikey Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 12.Sayfa Cevapları
10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 1. Bölüm Doğal Sistemler Kayaçlar ve Yer Şekilleri Sayfa 12 Soruları ve Cevapları
1. Kayaçların nasıl oluştuklarıyla ilgili araştırma yaparak elde ettiğiniz verileri sınıfta sununuz.
Çeşitli minerallerin bir araya gelmesiyle kayaçlar oluşmaktadır. Kayaçlar bu çeşitli minerallerin ve ya da taş parçacıklarının birikmesi sonucunda oluşan yapılardır. Kayaçlar yer kabuğu için oldukça önemlidir. Uzmanlar yer kabuğunun jeolojik gelişimini gösteren izleri kayaçlar üzerinde araştırma yaparak bulabilmektedir.
Kayaçlar kökenleri göz önünde bulundurulduğunda tortul kayaçlar, magmatik kayaçlar ve metamorfik kayaçlar olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Magmatik kayaçlar kendi içerisinde püskürük, volkanik ve katılaşım kayaçlar olarak üçe ayrılmaktadır. Bununla birlikte tortul kayaçlar da kendi içinde sediment ve birikim kayaçlar olarak ayrılırken metamorfik kayaçların bir diğer adı da başkalaşım kayaçlardır. Kayaçlar yer şekillerinin oluşumunda ve gelişiminde büyük öneme sahiptir. Kayaçlarda mevcut olan fiziksel ve kimyasal farklılıklar yer şekillerinde oluşan farklılıklara etki etmektedir.
2. Sizce kayaçların yapısı ile yeryüzü şekillerinin oluşumu arasında bir ilgi var mıdır? Bu konudaki düşüncelerinizi defterinize yazınız.
Yeryüzü şekillerinin oluşması ve değişmesi hem iç, hem de dış güçlere bağlıdır. Yüzeydeki yükselmelere dünyanın içindeki güçler, yani iç güçler yol açar. Buna karşılık dış güçler, yani su, rüzgar ve buz bu yükseltileri yeniden düzleştirmeye çalışır. Tektonik ve magmatik olaylar, arazi yapılarının farklılığı ve dış güçlerin farklı etkileri çok çeşitli yeryüzü şekillerinin oluşmasına yol açar. Bunlar:
Güçlerin Etkisi Aşınma Sürüklenme ve Taşıma Tortullaşma ve Yeniden Oluşum
1. Magmatik ( Püskürük – volkanik – katılaşım ) kayaçlar
2. Tortul ( Sediment – birikim ) kayaçlar
3. Metamorfik( Başkalaşım ) kayaçlar
Yukarıdaki fotoğraflarda gösterilen yer şekillerinin nasıl oluşmuş olduklarıyla ilgili yorum yapınız. Bu konuyla ilgili düşüncelerinizi sınıfta paylaşınız.
Kayaçların renkleri ve sertlikleri aynı mıdır? Yer şekillerinin oluşumları ile kayaçların özellikleri arasında bir ilgi olabilir mi?
Kayaçlar genellikle kahverengi ve siyahtır.
Ancak bazenleri ağaç yanlarında olurlar ve üzerlerini yosun sarar bu yüzden yeşil renkte de görebilirler.
10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 1. Bölüm Doğal Sistemler Kayaçlar ve Yer Şekilleri Sayfa 15 Soruları ve Cevapları
Evinizdeki çaydanlığın tabanını gözleyiniz. Tabandaki tortulanma nasıl gerçekleşti? Denizlerde de benzer oluşumlar olabilir mi? Bu konudaki düşüncelerinizi yazarak sınıfta paylaşınız
10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 1. Bölüm Doğal Sistemler Kayaçlar ve Yer Şekilleri Sayfa 18 Soruları ve Cevapları
Yukarıdaki şemaya göre aşağıdaki yer şekilleri kaç numaralı çıkışlara ulaşır? Aşağıya yazınız.
Peribacası: (1) Tor topoğrafyası: (2) Traverten: (4) Mercanadası: (5)
10. Sınıf Gün Yayınları Coğrafya Ders Kitabı 1. Bölüm Doğal Sistemler Kayaçlar ve Yer Şekilleri Sayfa 19 Soruları ve Cevapları
| Kayaç |
İç püskürük kayaçtır |
Dış püskürük kayaçtır |
Fiziksel tortul kayaçtır |
Kimyasal tortul kayaçtır |
Organik tortul kayaçtır |
Başkalaşım kayaçtır |
Bulunduğu yerde görülebilecek yer şekilleri |
| Granit |
X |
|
|
|
|
|
Tor topoğrafyası |
| Bazalt |
|
X |
|
|
|
|
Volkanik dağlar |
| Tüf |
|
X |
|
|
|
|
Kırgıbayır, peri bacası |
| Kalker |
|
|
|
X |
|
|
Lapya , dolin, uvala, polye, obruk ve yer altı mağarası |
| Mercankaya |
|
|
|
|
X |
|
Mercanadası |
Yukarıdaki tabloyu örneğe uygun olarak tamamlayınız.
Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.
1. Fiziksel tortul kayaçlardan biri. KONGLOMERA
2. Bir iç püskürük kayaç. GRANİT
3. Kuvarsitin bulunduğu kayaç grubu. METAMORFİK
4. Kömürün bulunduğu kayaç grubu. ORGANİKTORTUL
5. Kimyasal tortul kayaçlardan biri. JİPS
6. Granitlerden oluşan yer şekli.
7. Volkanik tüflerin aşınmasıyla meydana gelen kule biçiminde şekiller. PERİBACASI
8. Kalkerin başkalaşmasıyla oluşan kayaç. MERMER
9. Kalkerler üzerinde oluşan yer şekilleri.
10. Dış püskürük kayaçlardan biri. BAZALT
11. Kimyasal tortul kayaçlardan biri. KALKER